Rijst en obesitas: is er een link?

Obesitas in de westerse wereld en daarbuiten neemt toe. Sommige landen staan echter niet voor dezelfde uitdaging.
Volgens de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) heeft 39,8% van de mensen in de Verenigde Staten nu obesitas.
In Japan is dit echter slechts 4,3%, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
De reeks factoren die een rol kunnen spelen bij dit soort verschillen, is duizelingwekkend - dus waar zou men beginnen?
Volgens een groep onderzoekers is rijst een goede plek om te beginnen.
De gemiddelde voedselinname van iemand in de Verenigde Staten is heel anders dan die van iemand in een land buiten de westerse wereld. In sommige landen met een lage obesitas hebben diëten echter een gemeenschappelijk uitgangspunt: rijst.
Onderzoekers van het Doshisha Women's College of Liberal Arts in Kyoto, Japan, besloten om dit nader te bekijken. Ze hebben onlangs hun bevindingen gepresenteerd op het European Congress on Obesity (ECO2019) in Glasgow, Verenigd Koninkrijk.

Een globale kijk op rijstconsumptie

Voor onderzoek namen de wetenschappers gegevens uit 136 landen. Ze ontdekten dat landen waar mensen gemiddeld ten minste 150 gram (g) rijst per dag aten, aanzienlijk minder zwaarlijvig waren dan landen waar mensen minder aten dan de wereldwijde gemiddelde hoeveelheid rijst, ongeveer 14 g per dag.
De onderzoekers probeerden zoveel mogelijk verwarrende variabelen in aanmerking te nemen, waaronder gemiddeld opleidingsniveau, rookpercentages, totaal verbruikte calorieën, geld besteed aan gezondheidszorg, percentage van de bevolking ouder dan 65, en bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking.
Al deze variabelen waren aanzienlijk lager in de landen waarvan de inwoners de meeste rijst aten; zelfs na rekening te hebben gehouden met hun analyse, vonden de onderzoekers echter dat de positieve invloed van rijst op obesitas bleef bestaan.
Op basis van hun gegevens schatten ze dat een toename van slechts een kwart van een kopje rijst per dag (50 g per persoon) de wereldwijde obesitas met 1% zou kunnen verminderen. Dat komt neer op een verandering van 650 miljoen naar 643,5 miljoen volwassenen.
"De waargenomen associaties suggereren dat het percentage obesitas laag is in landen die rijst als basisvoedsel eten. Daarom kan een Japans voedsel of een op rijst gebaseerd Aziatisch dieet op basis van rijst helpen voorkomen zwaarlijvigheid. "
Bij het overwegen van precies waarom rijst de zwaarlijvigheidscijfers kan beïnvloeden, zegt prof. Imai: "Het eten van rijst lijkt te beschermen tegen gewichtstoename. Het is mogelijk dat de vezels, voedingsstoffen en plantaardige stoffen in volle granen worden gevonden. kan gevoelens van volheid vergroten en overeten voorkomen. "
Prof. Imai voegt eraan toe: "Rijst is ook vetarm en heeft een relatief lage postprandiale bloedsuikerspiegel, die insulinesecretie onderdrukt."

Significante beperkingen

De onderzoekers weten dat het onderscheid tussen oorzaak en gevolg ongelooflijk uitdagend is als we naar voeding kijken - vooral op zo'n grote schaal.
Hoewel ze zoveel mogelijk verwarrende variabelen voor hun rekening namen, is het nog steeds waarschijnlijk dat ze niet veel andere belangrijke factoren in de analyse hebben meegenomen.
Ze leggen ook uit dat ze gegevens op landniveau hebben gebruikt in plaats van gegevens op persoonsniveau. Dit heeft verschillende nadelen; Sommige regio's van sommige landen eten bijvoorbeeld aanzienlijk meer rijst dan andere. Ook kunnen obesitaspercentages binnen een land van regio tot regio verschillen.
Een andere zorg is het gebruik van body mass index (BMI); hoewel het een standaardmaat is die onderzoekers veel gebruiken, is het geen maat voor de algehele gezondheid. De wetenschappers hebben niet vastgesteld hoeveel mensen bijvoorbeeld een ongezonde lage BMI hebben, wat de gegevens scheef zou trekken door de gemiddelde BMI van het land te verlagen.
Het is ook de moeite waard erop te wijzen dat de onderzoekers deze bevindingen niet in een tijdschrift hebben gepubliceerd en daarom geen peer review hebben doorlopen.

Rijstsoorten

Een ander potentieel probleem is dat de analyse van het team geen rekening houdt met het type rijst dat een populatie gewoonlijk consumeert, wat belangrijk kan zijn. Witte rijst heeft bijvoorbeeld veel minder vezels dan minder bewerkte soorten. Hoeveel vezels iemand verbruikt, kan een rol spelen bij het risico op obesitas.
Ook werd in een meta-analyse gepubliceerd in BMJ in 2012 gekeken naar de relatie tussen witte rijst en het risico op diabetes type 2. De auteurs concludeerden dat:
"Hogere consumptie van witte rijst wordt geassocieerd met een aanzienlijk verhoogd risico op diabetes type 2, vooral in Aziatische (Chinese en Japanse) populaties."
Een ander onderzoek waarbij meer dan 10.000 Koreaanse volwassenen betrokken waren, vond dat een dieet met witte rijst in verband werd gebracht met obesitas.
Twijfels blijven bestaan, dus wetenschappers moeten de impact van rijst op obesitas blijven bestuderen. Als zo'n goedkoop, gemakkelijk verkrijgbaar voedsel als rijst zelfs een kleine rol kan spelen in de strijd tegen obesitas, is het de moeite waard om na te streven. Voor nu is de jury echter uit.