Propyleenglycol in levensmiddelen: is dit additief veilig?

U kunt nu doen

Propyleenglycol is een stof die vaak wordt gebruikt als additief voor levensmiddelen of ingrediënt in veel cosmetische en hygiënische producten.
De Amerikaanse en Europese voedselautoriteiten hebben het algemeen veilig verklaard voor gebruik in levensmiddelen.
Het is echter controversieel geworden omdat het ook een ingrediënt in antivries is. Dit had geleid tot bezorgdheid over de gezondheid over mogelijke toxische effecten van het eten van voedingsmiddelen die het bevatten.
Dit artikel onderzoekt wat propyleenglycol is, waarom het wordt gebruikt en of het gevaarlijk is voor uw gezondheid.

Wat is propyleenglycol?

Propyleenglycol is een synthetisch additief voor levensmiddelen dat tot dezelfde chemische groep behoort als alcohol.
Het is een kleurloze, reukloze, licht stroperige vloeistof die iets dikker is dan water. Het heeft vrijwel geen smaak (1).
Bovendien kan het sommige stoffen beter oplossen dan water en is het ook goed in het vasthouden van vocht. Dit maakt het erg handig als voedingsadditief, dus het is te vinden in een breed scala aan bewerkte voedingsmiddelen en dranken (2).
Andere namen die bekend zijn bij include (2):
Propyleenglycol wordt soms verward met ethyleenglycol, omdat beide vanwege hun lage smeltpunt in antivries zijn gebruikt. Dit zijn echter niet dezelfde stoffen.
Ethyleenglycol is zeer giftig voor mensen en wordt niet in voedingsmiddelen gebruikt.

Waar en hoe wordt het gebruikt?

Propyleenglycol wordt vaak gebruikt als additief om de verwerking van levensmiddelen te bevorderen en hun textuur, smaak, uiterlijk en houdbaarheid te verbeteren.
In levensmiddelen kan propyleenglycol op de volgende manieren worden gebruikt (3, 4, 5):
Propyleenglycol wordt vaak aangetroffen in veel verpakte voedingsmiddelen, zoals drankautomaten, dressings, gedroogde soepen, cakemix, frisdranken, popcorn, kleurstof, fastfood, brood en zuivelproducten (6 ).
Het wordt ook gebruikt in injecteerbare medicijnen, zoals lorazepam, en in sommige crèmes en zalven die op de huid worden aangebracht, zoals corticosteroïden (2, 7).
Vanwege zijn chemische eigenschappen wordt het ook aangetroffen in een breed scala aan hygiëne- en cosmetische producten. Bovendien wordt het gebruikt in industriële producten zoals verf, antivries, kunstmatige rook en e-sigaretten (2, 6).

Is propyleenglycol in levensmiddelen gevaarlijk?

Propyleenglycol wordt "algemeen erkend als veilig" (GRAS) door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) (8).
In de VS kan het worden gebruikt als direct en indirect additief voor levensmiddelen. In Europa mag het alleen in levensmiddelen worden gebruikt als oplosmiddel voor kleuren, emulgatoren, antioxidanten en enzymen, waarbij maximaal 0,45 gram per pond (1 gram / kg) is toegestaan in het uiteindelijke voedingsproduct (9).
De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt een maximale inname van 11,4 mg propyleenglycol per pond lichaamsgewicht (25 mg / kg) per dag aan. De geschatte blootstelling aan propyleenglycol door voedingsmiddelen in de VS is 15 mg per pond (34 mg / kg) per dag (9).
Ter vergelijking: een persoon die toxiciteitssymptomen ontwikkelde, ontving 213 gram propyleenglycol per dag. Voor een volwassene van 60 kilo is dat meer dan 100 keer meer dan het gemiddelde dieet (9).
Er is slechts één gedocumenteerd geval van toxiciteit veroorzaakt door voedsel.
Een man dronk zeer grote hoeveelheden kaneel whisky met propyleenglycol en werd bewusteloos gevonden. Hoewel zijn symptomen ook te wijten waren aan de alcohol, konden sommige worden toegeschreven aan de propyleenglycol (10).
Over het algemeen zijn er, afgezien van mensen met allergieën en één geval van overmatige consumptie, geen andere gevallen gemeld van negatieve of toxische effecten van propyleenglycol in voedingsmiddelen.
Omdat de huidige inname naar schatting boven het aanbevolen niveau ligt, kan het verstandig zijn om voedingsbronnen waar mogelijk te verminderen, vooral omdat de primaire bronnen sterk bewerkte voedingsmiddelen zijn.

Gezondheidseffecten van propyleenglycol

Het is waar dat wanneer propyleenglycol in grote hoeveelheden of te snel wordt geïnjecteerd, een daling van de bloeddruk en hartritmeproblemen kunnen optreden (20).
Dierstudies tonen ook aan dat zeer hoge doses propyleenglycol de hartslag snel kunnen verlagen, een lage bloeddruk kunnen veroorzaken en zelfs het hart kunnen laten stoppen (25, 26).
In één rapport leed een 8 maanden oud kind verlies van hartfunctie en daaropvolgende hersenschade na behandeling met zilversulfadiazinecrème die propyleenglycol bevatte. De crème werd gebruikt voor de behandeling van brandwonden die 78% van zijn lichaam bedekten (27).
In dit geval kreeg het kind 4,1 gram per pond (9 g / kg) propyleenglycol, wat een zeer hoge dosis is.
In een ander geval kreeg een kind van 15 maanden orale doses vitamine C opgelost in propyleenglycol. Hij ontwikkelde symptomen van toxiciteit, waaronder niet-reactiviteit en onregelmatige hartritmes, maar herstelde nadat de vitamine-oplossing was gestopt (28).
Hoewel deze rapporten mogelijk van belang zijn, is het belangrijk op te merken dat in beide gevallen toxiciteit optrad vanwege een hoge dosis medicatie in een kwetsbare leeftijdsgroep.
De hoeveelheid propyleenglycol in een normaal dieet is niet geassocieerd met hartproblemen bij kinderen of volwassenen.
Er zijn enkele meldingen geweest dat propyleenglycol hersengerelateerde symptomen veroorzaakt.
In één geval ontwikkelde een vrouw met epilepsie repetitieve stuiptrekkingen en stupor door propyleenglycolvergiftiging van een onbekende bron (29).
Epileptische aanvallen zijn ook waargenomen bij zuigelingen die toxiciteit ontwikkelden door injecteerbare medicijnen (22).
Bovendien kregen 16 patiënten van een neurologiekliniek driemaal daags 402 mg propyleenglycol per pond (887 mg / kg) gedurende drie dagen. Een van hen ontwikkelde ernstige niet-gespecificeerde neurologische symptomen (30).
In beide onderzoeken werden zeer grote hoeveelheden propyleenglycol gebruikt, maar een ander onderzoek vond effecten bij kleinere doses.
Wetenschappers zagen dat 2-15 ml propyleenglycol misselijkheid, duizeligheid en vreemde sensaties veroorzaakte. Deze symptomen verdwenen binnen 6 uur (31).
Hoewel deze symptomen eng kunnen klinken, moet worden benadrukt dat veel verschillende medicijnen en stoffen soortgelijke symptomen kunnen veroorzaken bij inname of toediening in hoeveelheden die toxiciteit veroorzaken.
Er zijn geen meldingen van neurologische veranderingen als gevolg van propyleenglycol in voedingsmiddelen.
De American Contact Dermatitis Society heeft propyleenglycol uitgeroepen tot het allergeen van het jaar 2018 (32).
In feite heeft naar schatting tussen 0,8 en 3,5% van de mensen een huidallergie voor propyleenglycol (32).
De meest voorkomende huidreactie of dermatitis is de ontwikkeling van uitslag op het gezicht of in een algemeen verspreid patroon over het lichaam (32).
Systemische dermatitis is gemeld na het eten van voedsel en het innemen van medicijnen en intraveneuze medicijnen die propyleenglycol bevatten (33, 34, 35).
Uit een onderzoek bij 38 gevoelige mensen die via de mond propyleenglycol kregen, bleek dat 15 van hen binnen 3 tot 16 uur uitslag kregen (31).
Bovendien kan propyleenglycol irriterende contactdermatitis veroorzaken. In dit geval kan uitslag ontstaan bij gevoelige mensen wanneer hun huid in contact komt met producten die het bevatten, zoals shampoo of vochtinbrengende crème (6).
Mensen die al huidaandoeningen of een gevoelige huid hebben, lopen een bijzonder risico op contactallergie voor dit additief (6).
Voor mensen met allergische dermatitis is het het beste om alle bronnen van propyleenglycol te vermijden. Vermijd bij contactdermatitis producten die deze in contact komen met de huid.
Er is veel tegenstrijdige informatie over de gevaren van propyleenglycol.
Sommige websites beweren dat het veilig is, terwijl anderen beweren dat het hartaanvallen, nier- en leverfalen en hersenproblemen veroorzaakt.
De toxiciteit van propyleenglycol is erg laag. Er is niet gevonden dat het kanker veroorzaakt, genen beschadigt of de vruchtbaarheid of voortplanting verstoort. Bovendien zijn er geen geregistreerde sterfgevallen geregistreerd (1, 9).
Bij ratten is de mediane dodelijke dosis 9 gram per pond (20 g / kg). Vergelijk dit met suiker, die een dodelijke dosis van 13,5 gram per pond (29,7 g / kg) heeft, of zout, dat slechts 1,4 gram per pond (3 g / kg) is in ratten (11, 12, 13).
Na inname van een voedingsmiddel dat propyleenglycol bevat, wordt ongeveer 45% daarvan onveranderd uitgescheiden door de nieren. De rest wordt in het lichaam afgebroken tot melkzuur (1, 14).
Bij consumptie in giftige hoeveelheden kan de ophoping van melkzuur leiden tot acidose en nierfalen. Acidose treedt op wanneer het lichaam het zuur niet snel genoeg kwijt kan. Het begint zich op te bouwen in het bloed, wat de goede werking verstoort (10).
Het belangrijkste teken van toxiciteit is depressie van het centrale zenuwstelsel. Symptomen zijn onder meer een langzamere ademhaling, verminderde hartslag en bewustzijnsverlies (14).
Vergiftigingsgevallen kunnen worden behandeld met hemodialyse om de stof uit het bloed te verwijderen of door het medicijn of de stof die propyleenglycol bevat (15) te verwijderen.
Toxiciteit is echter zeer zeldzaam. De meeste gevallen waren het gevolg van het gebruik van zeer hoge doses medicatie die propyleenglycol bevatten of ongewone omstandigheden, zoals een man die ziek was en de inhoud van een pak ijs dronk (16, 17).
Bij volwassenen met een normale lever- en nierfunctie wordt propyleenglycol vrij snel afgebroken en uit het bloed verwijderd.
Anderzijds is dit proces bij mensen met een nierziekte of leverziekte mogelijk niet zo efficiënt. Dit kan leiden tot een opeenhoping van propyleenglycol en melkzuur in de bloedbaan, wat symptomen van toxiciteit veroorzaakt (9, 15).
Omdat er geen maximale dosislimiet is voor propyleenglycol dat in geneesmiddelen wordt gebruikt, is het in sommige omstandigheden mogelijk om zeer hoge doses te ontvangen (9).
Een vrouw met nierbeschadiging werd behandeld voor kortademigheid en zwelling van de keel met lorazepam. Ze kreeg gedurende 72 uur 40 keer het aanbevolen niveau van propyleenglycol, resulterend in acidose en andere toxische symptomen (18).
Kritiek zieke patiënten hebben vaak een verminderde nier- of leverfunctie en kunnen ook een verhoogd risico hebben op langdurige of hoge doses medicamenteuze behandelingen.
In één onderzoek werd bijvoorbeeld waargenomen dat 19% van de kritische patiënten die met het geneesmiddel lorazepam werden behandeld tekenen van propyleenglycoltoxiciteit hadden (19).
Voor mensen met nier- en leveraandoeningen kunnen indien nodig medicamenteuze alternatieven zonder propyleenglycol worden gebruikt. Er zijn geen aanwijzingen dat voedingswaarden reden tot zorg zijn.
Zwangere vrouwen, kinderen en zuigelingen jonger dan vier jaar hebben lagere niveaus van een enzym dat bekend staat als alcoholdehydrogenase. Dit enzym is essentieel voor de afbraak van propyleenglycol (1, 9, 20).
Daarom kunnen deze groepen het risico lopen op toxiciteit als ze worden blootgesteld aan grote hoeveelheden door medicatie.
Baby's lopen een bijzonder risico. Ze hebben tot drie keer zoveel tijd nodig om propyleenglycol uit hun lichaam te verwijderen en kunnen bijzonder gevoelig zijn voor de effecten op het centrale zenuwstelsel (9, 20, 21).
Er zijn casusmeldingen van premature baby's die werden geïnjecteerd met grote doses vitamines die propyleenglycol bevatten en die resulteerden in epileptische aanvallen (22, 23).
Een ander onderzoek toonde echter aan dat doses tot 15,4 mg per pond (34 mg / kg) propyleenglycol gedurende 24 uur werden getolereerd door jonge baby's (24).
Hoewel deze populaties een verhoogd risico op toxiciteit hebben in het geval van zeer hoge blootstelling aan medicatie, is er geen onderzoek dat duidt op schade door de hoeveelheden in het dieet.
Sommige websites beweren dat propyleenglycol het risico op hartaandoeningen en hartaanvallen verhoogt.

Hoe kunt u dit vermijden?

Hoewel propyleenglycol over het algemeen als veilig wordt beschouwd, kunt u er toch voor kiezen om het te vermijden als u allergisch bent of gewoon uw inname wilt verminderen.
Het wordt gevonden in veel verschillende voedingsproducten en kan worden geïdentificeerd door de ingrediëntenlijst te controleren. De namen waaronder het kan worden vermeld, zijn onder meer:
Veel voorkomende voedingsmiddelen zijn frisdranken, marinades en dressings, cakemix, glazuur, popcorn, kleurstoffen voor levensmiddelen, fastfood, brood en zuivelproducten (6, 35).
Helaas, als propyleenglycol wordt gebruikt als een drager of oplosmiddel voor een ander additief, zoals smaak of kleur in plaats van een direct ingrediënt, staat dit mogelijk niet op het voedseletiket (36).
De meeste voedingsmiddelen die het bevatten, zijn echter sterk bewerkte junkfood. Door een vers, gezond, geheel voedingsdieet te consumeren, kunt u de meeste bronnen zonder al te veel problemen vermijden.
U kunt ook de etiketten van cosmetische producten controleren, maar het kan moeilijk zijn om dit te vermijden. Er zijn verschillende nuttige websites die u kunnen helpen identificeren welke producten het bevatten.
Als u allergisch bent voor propyleenglycol, is het belangrijk om uw arts of apotheker hiervan op de hoogte te stellen voordat u bepaalde medicijnen inneemt. Een alternatief is meestal te vinden.

De onderste regel

Propyleenglycol is een nuttige chemische stof die wordt aangetroffen in een breed scala aan producten in de voedingsmiddelen-, geneesmiddelen-, cosmetica- en productie-industrie.
Hoewel er toxiciteit is van zeer hoge doses medicatie, wordt het over het algemeen beschouwd als een stof met een zeer lage toxiciteit.
Een klein percentage mensen is allergisch voor propyleenglycol en moet mogelijk producten vermijden die het bevatten.
Maar voor de meeste mensen worden de hoeveelheden die regelmatig in voedingsmiddelen worden gevonden als veilig beschouwd.
Houd er rekening mee dat de meeste voedingsmiddelen met propyleenglycol sterk bewerkte junkfood zijn. Een vers, geheel voedingsdieet bevat van nature kleinere hoeveelheden van dit additief.